Pastorale – James Rebanks

Schapenhoeden en een landbouwbedrijf runnen zit als het ware in de genen van James Rebanks. Als kind zag hij zowel zijn vader als grootvader het voorbeeld geven. Hun familieboerderij bevindt zich in het Lakes District met zijn prachtige heuvels. Toen hij een kind was, waren de heuvels een waar lappendeken met verschillende gewassen, weilanden, de vele heggen en een rijke fauna en flora. Het werk was arbeidsintensief, er moest geploegd worden en met de zeis werden ongewenste gewassen verwijderd.

Onder invloed van de supermarkten die hun waren steeds goedkoper willen verkopen, moesten de boerderijen in de buurt steeds vaker overschakelen op minder soorten gewassen, andere rassen vee en andere voeding voor het vee. Het lappendeken werd steeds vaker een eentonige sprei. Ongewenste gewassen werden besproeid en zo heel effectief verwijderd. In het begin resulteerde dit in grotere opbrengsten, maar na tientallen jaren wordt duidelijk dat de diversiteit in de regio drastisch verminderd is.

James doet er vandaag alles aan om de diversiteit op zijn boerderij terug te vergroten. Dat is geen makkelijke klus en geen eenzijdig verhaal. In dit sterke boek slaagt hij erin om op vaak poëtische manier zijn omgeving in beeld te brengen en de veranderingen die deels te wijten zijn aan de andere manier van landbouw drijven en deels aan klimaatverandering, te kaderen. Hij houdt een krachtig pleidooi voor bewuste landbouw, maar hij is zich ervan bewust dat dit geenszins een makkelijke klus is. Hij opent onze ogen voor de moeilijke oefening die landbouwers moeten maken om een evenwicht te vinden tussen natuurbehoud en een bedrijf runnen dat winstgevend is. Het is ontluisterend om te lezen hoe moeilijk het is om het hoofd boven water te houden en doet heel erg nadenken over de oorsprong van ons voedsel.

“Pastorale” is een prachtig boek over de correlatie tussen natuurbeheer en landbouw en een eyeopener over de oorsprong van onze voeding en de prijs die we bereid zijn ervoor te betalen.

Met dank aan Overamstel Uitgevers en Hollands Diep voor het recensie-exemplaar.