2022 was voor mij het jaar waarin ik mijn hart volgde en me nog meer toelegde op kinder- en jeugdliteratuur. Er verschenen fantastische boeken die erom smeken aan kinderen en jongeren aangeprezen te worden. Boeken waarin kwaliteit en leesplezier hand in hand gaan en die hét boek kunnen zijn die kinderen aan het lezen brengt. Deze 15 pareltjes lieten een onuitwisbare indruk na en zijn klassiekers in wording.

15. Elandeiland – Alex Milway

Rosa reist naar Elandeiland met een watervliegtuig om bij haar oma te gaan wonen.   Haar oma Nan, lijkt haar echter niet te verwachten.  Oma woont in een kleine blokhut, midden in de natuur, waar de dieren haar beste vrienden zijn.  Als ze in de verte twee parachutes uit een vliegtuig zien vallen, gaan ze samen op zoek.  Het begin van een spannend avontuur!

Alex Milway veroverde eerder heel wat kinderharten met de Hotel Flamingo-reeks.  Dit eerste deel in een nieuwe reeks, neemt de lezers mee naar een eiland waar geen andere mensen wonen.  Rosa en Nan wonen er samen met en tussen de dieren, die allen met hen kunnen praten.  Dit fijne boek voor lezers vanaf 7 à 8 jaar bevat een stevige dosis fantasie en humor, maar leert kinderen ook om respect te hebben voor de natuur.  De prachtige illustraties en het grotere lettertype zorgen voor een heel fijne en vlotte leeservaring.  Een echte aanrader voor kinderen de klaar zijn om hun eerste “echte” boeken te lezen, die kinderen zal doen uitkijken naar een volgend deel in de reeks.

14. Iets heel bijzonders – Susin Nielsen

Wilbur heeft het al jaren niet makkelijk op school.  Hij wordt al tijden gepest en zijn vriend Alex heeft net een relatie met Fabrizio, waardoor hij Wilbur wat vergeten lijkt.  Zijn oude buurman Sal is zijn steun en toeverlaat.  Tijdens een uitwisselingsproject ontmoet hij de Franse Charlie, een uitbundig meisje dat in één klap zijn hart verovert.  Sal, Alex en Fabrizio schieten Wilbur te hulp en stomen hem klaar voor zijn reis naar Parijs.

Dit boek valt op door de diversiteit in personages.  Wilbur heeft twee moeders die vaak de eindjes aan elkaar moeten knopen, een oude buurman die zijn beste vriend is en ook zijn vrienden en klasgenoten zijn heel divers.  Het verhaal is helemaal op maat van tieners en de gevoelens die ze op die leeftijd doormaken.  Erbij willen horen, de eerste liefdesgevoelens en de zoektocht naar eigen identiteit, krijgen allemaal een plaatsje in dit boek.  Het boek is met veel gevoel geschreven, maar er is ook heel wat ruimte voor humor.   Dit prachtige boek over de grote gevoelens in het leven, is op een luchtige toon geschreven en een aanrader van formaat voor lezers vanaf 12 jaar!

13. Toen de wereld nog van ons was – Liz Kessler

Wenen, 1936.  Leo viert zijn negende verjaardag met zijn beste vrienden Max en Elsa.  Ze maken een rondje in het reuzenrad en zijn papa maakt een leuke foto als herinnering, waarvan ze elk een exemplaar ontvangen. Al snel na die leuke dag breekt oorlog uit en scheiden hun wegen. worden de drie kinderen van elkaar gescheiden.  Elk van hen beleeft de oorlog op een andere manier, waarbij die kostbare herinnering een andere betekenis krijgt.

Deze young adult roman is gebaseerd op de jeugd van de vader van de auteur. Verteld vanuit het perspectief van 3 kinderen, laat dit boek een diepe indruk na.  Het is treffend, hoe drie jongeren de oorlog op een andere manier beleven.  Ze komen allen in aanraking met wreedheden, onzinnige regels en volwassenen die blind voor zich uitstaren.  De groeiende haat aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog komt sterk naar voor en het blijft voor mij onbegrijpelijk hoe makkelijk mensen de andere kant op kijken.  Dit boek laat je niet onberoerd. Het daarbij ook echt boeiend om te lezen hoe Max, als zoon van een SS-onderofficier de oorlog beleeft en hoe zijn denken verandert.  Een echte aanrader voor lezers vanaf 14 jaar.

12. Over gehaktballen – Saskia de Jong

Sjuul gaat elke middag naar haar oma.  Oma leest graag en heeft een zwak voor gedichten.  Sjuul heeft het niet zo voor die gedichten, maar als ze Luca wil helpen omdat hij iets zoekt om op de begrafenis van zijn oma voor te lezen, dan komen die gedichten toch goed van pas.  Luca is echter niet alleen verdrietig om het overlijden van zijn oma, maar denkt ook aan haar lieve hond Bella, die binnenkort naar het asiel moet.  Sjuul en Luca bedenken een plan om Bella te kunnen houden…

Saskia de Jong is haar hele leven reeds geboeid door lezen en probeert dit in haar klas door te geven aan de volgende generatie.  Met dit bijzonder debuut toont ze dat ook poëzie de moeite waard is om te verkennen met kinderen.  Ze slaagt er moeiteloos in om gedichten te verweven in een leuk en avontuurlijk verhaal over twee vrienden die een hond willen redden.  Daarbij gebruikt ze niet enkel gedichten die op kinderen gericht zijn, maar krijgen ze ook gedichten van Arnon Grunberg of C. Buddingh voorgeschoteld.  Een kort woordje uitleg wordt netjes in het verhaal verweven, zonder dat dit kunstmatig aanvoelt. Dit boek is uitermate geschikt om voor te lezen in de klas, het daarna uit te werken en zo een liefde voor poëzie in de klas te brengen.  Dit boek verdient een plekje in elke schoolbibliotheek!

11. Alles wat mist – Melanie Conklin

Maddy is een meisje met een rijke fantasie en heeft heel wat angsten sinds haar vader overleden is.  Als ze in het bos Eric ontmoet, denkt ze in hem de verdwenen Billy te herkennen.  Ze weet echter dat haar moeder, stiefvader of de politie haar niet zullen geloven.  Maddy start haar eigen onderzoek en de waarheid is helemaal anders dan ze had kunnen vermoeden. Bovendien bouwt ze een fijne band op met Eric.

Rouwen, leven in een nieuw samengesteld gezin en kindermishandeling komen in het verhaal aan bod.  Ze slaagt erin deze grote thema’s op een luchtige manier tot een spannend boek te verwerken.  Bovendien geeft ze aan kinderen mee dat vriendschap en familie erg belangrijk zijn, op momenten dat het moeilijk gaat.  Dit verhaal, dat met veel gevoel geschreven is, blijft hangen en ontroert.   Naast de zware thema’s die in het boek aan bod komen, is er ook ruimte voor spanning, actie en een fijne portie humor.  Het zal hierdoor heel wat lezers aanspreken.  Een echte aanrader, niet alleen voor kinderen vanaf 10 jaar, maar ook voor volwassenen.

10. Sneeuwwit – Daan Remmerts de Vries & Mark Janssen

Het verhaal van Sneeuwwitje werd voor het eerst in de 19de eeuw neergeschreven en kende sedertdien vele versies, vertalingen en verfilmingen.  Zowat iedereen kent het verhaal en het verscheen in ontelbare sprookjesboeken.  Recent verscheen het verhaal in een nieuwe versie van de hand van Daan Remmerts de Vries en met magische illustraties van Mark Janssen. 

Met veel oog voor detail en een ondeugende, scherpe pen werd het verhaal herschreven.  Hierdoor krijgt het verhaal een grappige ondertoon zonder daarbij de charme van het originele verhaal te verliezen.  De prachtige illustraties geven de sprookjesachtige, dromerige sfeer van het verhaal perfect weer.  De zachte lijnen en vele leuke details staan garant voor vele uren kijkplezier.  Deze hervertelling is bijzonder geslaagd en met zijn 112 pagina’s is het een boek om dagenlang uit te vertellen en met het hele gezin of met de hele klas van te genieten.  Deze hardcover in luxe uitvoering is een echte opwaardering van deze tijdloze klassieker en een aanwinst voor elke boekenkast

9. Ik ben hier ! – Joke van Leeuwen

Toen het water steeg in Wolem, bleef Jona alleen achter.  Iedereen werd met boten opgehaald, maar Jona zijn ze vergeten. Op de top van een hoog flatgebouw blijft ze achter.  Ze spreekt zichzelf moed in en gaat op ontdekking in het flatgebouw om ervoor te zorgen dat ze gered wordt.  Ze is vindingrijk, heel erg dapper, maar soms ook wat verdrietig en eenzaam.  

Joke Van Leeuwen schrijft al vele jaren de mooiste kinderboeken waarmee ze meermaals in de prijzen viel.  In haar typische stijl schreef ze een eigentijds verhaal over het stijgende water en een dapper meisje.  Ze slaagt erin een verhaal met een zwart kantje op een luchtige manier te brengen.  Jona heeft een onvoorstelbare veerkracht en ziet ondanks haar moeilijke situatie vooral mogelijkheden in plaats van problemen.  Ook al kent ze moeilijke momenten, telkens opnieuw kan ze zichzelf moed inspreken en zoekt ze nieuwe oplossingen.  Dit fijne boek van lezers vanaf 8 jaar werd geïllustreerd door de auteur zelf.  Zowat elke pagina wordt opgefleurd door een grappige illustratie, die het verhaal echt tot leven brengt.  De auteur slaagt erin om in een ongedwongen stijl, een hedendaags thema in de kijker te zetten.  

8. De trollen van Leif – Pieter Koolwijk

Ravna is een stoere, sterke vikingmeid van acht.  Haar oudere broer Leif vindt ze maar een sukkel.  Hij is niet sterk en ze begrijpt niet dat haar overleden opa hem tot zijn opvolger als skald (verhalenverteller) benoemd heeft. Als alle ouders op plundertocht vertrekken, blijven de kinderen en ouderen in het dorp alleen over.  Ravna is haar broer Leif ondertussen meer dan moe, want het enige wat hij lijkt te doen zijn trollenverhalen vertellen die niemand gelooft.  Tot het dorp aangevallen wordt door een ander stam…

Pieter Koolwijk is een gevierd kinderboekenauteur, die fantasie en realiteit naadloos weet te verweven in zijn boeken.  In zijn nieuwe “Trollen van Leif” is dat niet anders.  Het verhaal brengt ons naar de vikingwereld waar sterk en stoer zijn van het grootste belang zijn.  Voor wie dat niet is, is het leven ongemeen hard.  In een wereld vol legenden en trollen blijken echter ook andere talenten erg nuttig te zijn, alleen zien de meeste bewoners dat niet zo.  De dromerige illustraties van Linde Faas, brengen je zo in de juiste sfeer en je waant je zo in Noorwegen of Zweden, waar het noorderlicht regeert.  Dit fijne boek voor lezers vanaf een jaar of 8 benadrukt dat anders zijn helemaal ok is en dat talenten komen in alle maten en soorten. 

7. Twitch en de vlucht van de ijsvogel – M.G. Leonard

Twitch is een jongen die op school wat uit de boot valt.  Hij is gepassioneerd door vogels en wordt gepest door enkele stoere jongens.  Op de eerste dag van de schoolvakantie merkt hij heel wat agenten op in het bos waar hij een geheime hut heeft.  Er is een gevangene ontsnapt en die zou in de buurt gesignaleerd zijn. Twitch raakt helemaal in de ban van de verdwijning en krijgt tijdens zijn zoektocht enkele verrassende bondgenoten.  Maar kan hij iedereen wel vertrouwen?

Opvallend in de boeken van M.G. Leonard is de manier waarop ze zich de details die het verhaal geloofwaardig maken, helemaal eigen maakt.  Voor de reeks “Dader op het spoor” verdiepte ze zich in de spoorwegen en voor dit boek won ze heel wat informatie in over natuurgebieden en vogels.  Dit rijke jeugdboek is in een vlotte taal geschreven, maar brengt kinderen ongemerkt nieuwe, specifieke woordenschat bij.  Ze laat uit het leven gegrepen hoofdpersonages bijzondere avonturen beleven en zal daarbij een breed publiek aan lezers aanspreken.  De verrassende ontknoping, maakt van dit boek een echte aanwinst voor de bib of boekenkast.

6. Pluk en Pluis en de weg naar terug – Mathilde Stein

Pluis zit rustig in zijn hok als er opeens een tweede cavia in zijn hok wordt gezet.  Pluk houdt van actie en is geen gewone cavia maar een ninjavia.  Het rustige wereldje van Pluis wordt helemaal op zijn kop gezet.  Pluk brengt heel wat avontuur in het leven van Pluis, want ineens is er een ring die toebehoort aan een prinses.  En die ring, die moet kost wat kost terug!

Mathilde Stein schrijft het liefst voor kinderen.  Voor Pluk en Pluis maakte ze voor het eerst ook haar eigen illustraties.  Met dit boek voor jonge lezers of sterke eerste lezers, slaagt ze erin met eenvoudige woordenschat een knotsgek avontuur te vertellen.  In korte hoofdstukken, die telkens net ietsje moeilijker worden, sleept ze kinderen mee in een verhaal dat moeilijk neer te leggen is.  De twee cavia’s zijn lief, grappig, soms eens stoer en dan weer bang.  Ze hebben heel wat menselijke trekjes, waardoor kinderen zich in de schattige diertjes zullen herkennen. Dat er bovendien af en toe eens caviapoep aan te pas komt, zal het leesplezier helemaal compleet maken.  Dit bijzonder sterk boek voor eerste lezers, dat met zijn 317 pagina’s ook als een echt grote lezersboek aanvoelt, is een aanwinst voor elke boekenkast.

5. Een paard met een strik om – Stefan Boonen & Julie Vangeel

Het begint met Vik, een jongen op een muur. Van Amed, de postbode krijgt hij een groot pak met een wolf in.  Maar wat moet Vik met een wolf?  Een agent wil de wolf wel ruilen voor een meisje.  Zo gaat Vik op stap en ruilt hij wat hij heeft steeds weer om.  Kan jij raden waarmee Vik ‘s avonds thuiskomt?

Stefan Boonen schrijft boeken in alle maten voor kinderen van alle leeftijden.  Julie Vangeel maakt kleurrijke surrealistische illustraties.  Samen maakten ze een boek waar de ene gebeurtenis nog gekker dan de andere lijkt en waar om elke hoek een nieuwe verrassing schuilt.  Jonge lezers vanaf een jaar of zeven zullen smullen van dit boek.  Korte woorden, illustraties in de kleuren groen, oranje en zwart en een spel tussen lettertypes en groottes, zorgen voor een boek dat barst van de energie en een ware lust voor het oog is.  Leesplezier en humor gaan hier hand in hand met technisch en begrijpend leren lezen.  Dit boek barst van de originaliteit en je wordt als vanzelf tot de kleurrijke pagina’s aangetrokken.  Wedden dat je hiermee zowat elk kind over de streep kunt trekken om toch een boek te lezen?  Een musthave voor in de klas of voor in de boekenkast van je beginnende lezer.

4. De flat aan het einde van de wereld – Arndis Porarinsdottir & Hulda Sigrun Bjarnadottir

Björk en haar familie zijn onderweg met de ferry naar Oma Eiland.  Björk denkt dat ze even op bezoek gaan bij oma.  Haar verbazing is dus groot als de ferry vertrekt en blijkt dat dit de laatste van het seizoen was.  Op het eiland valt ze van de ene verbazing in de andere, iedereen woont er in hetzelfde flatgebouw, wifibereik is er amper, de kinderen hebben nog nooit een hond gezien en wat is toch het plan met die grote berg aardappels?  Björk staat voor een heel bijzondere winter.

Dit boek van het IJslandse auteursduo Arndis Porarinsdottir en Hulda Sigrun Bjarnadottir won verschillende IJslandse prijzen/ Het duo schreef een verhaal dat een mooie mix is tussen realiteit en fantasie.  Daarbij hebben ze aandacht voor heel wat hedendaagse problemen zoals klimaatverandering en consumptiegedrag.  Daarnaast is het een aangrijpend verhaal over vriendschap, familie en samenleven.  Het is ongelooflijk hoe deze vele thema’s naadloos in het verhaal lijken te passen.  Hoewel het verhaal op het eerste zicht luchtig lijkt, bevat het zoveel om kinderen en jongeren aan het denken te zetten.  Het is bijzonder sterk geschreven en leest als een trein.  Een boek dat bijblijft en heel wat losmaakt.

3. Alles wat groots voelt – Reine De Pelseneer

Tor is 18, houdt van schrijven en zou zichzelf geen grote held noemen. Op zijn achttiende vertrekt hij helemaal alleen naar IJsland om zijn vader te ontmoeten.  Het is afwachten hoe zijn vader op zijn komst zal reageren.  In het dorpje aangekomen, wordt hij niet alleen geconfronteerd met de woeste schoonheid van de plaats, maar lijkt hij zelf ook een kleine storm te veroorzaken.

Reine De Pelseneer schrijft sterke verhalen en poëzie voor kinderen, jongeren en volwassenen.  Voor haar nieuwe YA-roman kroop ze met veel inlevingsvermogen in de huid van een 18-jarige jongen, die de reis van zijn leven maakt.  Hij gaat op zoek naar zijn vader, maar de reis brengt hem zoveel meer.  Dit verhaal over jezelf zoeken en vinden, eerste liefde en krachtige familiebanden tegen de achtergrond van de woeste IJslandse natuurpracht, laat je niet onberoerd.  In een mooie, warme stijl weet de auteur de gevoelens van Tor perfect te vatten.  Hoofdstukken worden afgewisseld met korte stukjes poëzie die het verhaal nog krachtiger maken.  Deze sterke YA-roman is helemaal van deze tijd, laat jongeren kennismaken met poëzie en verdient zeker en vast een plekje op de leeslijsten van de 14 tot 18-jarigen.  

2. Jefferson – Jean-Claude Mourlevat

De lieve egel Jefferson gaat naar de stad om zijn haar te laten knippen.  Eens aangekomen ontdekt hij echter dat de kapper vermoord werd.  Door een misverstand wordt hij als de moordenaar aanzien.  In paniek vlucht hij weg, maar gelukkig heeft hij Gijsbert, zijn vriend die hem helpt om op zoek te gaan naar de echte dader van deze gruwelijke moord.

In licht-poëtische stijl schept de auteur een wereld waarin dieren en mensen in verschillende landen naast elkaar leven.   Hij slaagt erin maatschappelijke problemen in zijn boek binnen te loodsen zonder dat dit zwaarte aan het verhaal toevoegt.  De taal is luchtig, vaak grappig en laat kinderen met heel wat nieuwe woordenschat kennismaken.  Wat op het eerste zicht een detectiveverhaal lijkt, blijkt inhoudelijk zoveel sterker en probeert groot en klein een geweten te schoppen op het vlak van dierenliefde en -leed.  Fantasie verweven met een sterke realiteitszin, leesplezier voor klein en groot, maatschappelijke relevantie, humor én geschreven in een rijke taal, dit uitmuntende jeugdboek heeft het echt allemaal en is daardoor een echte aanwinst voor je boekenkast. Lezen die handel!

1. Lowie – Stefan Boonen

Dit is het verhaal van Lowie.  Een woelig meisje met hoge golven in haar hoofd en haar benen.  Een meisje met een gouden fladderhart.  Op een dag loopt ze weg, op zoek naar meer.  En meer vindt ze!  Ga jij ook mee op tocht met Lowie?

Stefan Boonen schrijft bijzondere boeken voor kinderen van alle leeftijden.  En dat “Lowie” één van die bijzondere boeken is zal niemand ontkennen.  Hij schreef een boek voor kinderen vanaf een jaar of 10 dat ondeugend is, grappig en heel vaak recht naar je hart gaat. In een schrijfstijl die vaak poëtisch, dan weer filmisch is, brengt hij het personage van Lowie tot leven.  Met goed gekozen woorden en in een rijke taal, laat hij het verhaal in je hoofd leven en slaagt hij erin emoties levensecht weer te geven.  Dit boek is anders op de best mogelijke manier en is misschien wel het beste wat Stefan Boonen tot nu toe geschreven heeft.  Hij verrast, ontroert en overtuigt.  De cover van de hand van Dieter De Schutter maakt dit perfecte plaatje compleet! 

Als je deze boeken nog niet las, dan kan ik je alleen maar aanraden je naar de bibliotheek of boekhandel te reppen en deze boeken zo snel mogelijk te lezen en tot bij de kinderen of jongeren in je buurt te brengen.

In 2023 hoop ik, samen met jullie, vele leeszaadjes te kunnen planten in al die kinderharten.